Οι Άγιοι Ανάργυροι

 

Οι κάτοικοι της Καρδάμαινας τρέφουν μεγάλη ευλάβεια για τους Αγίους Αναργύρους. Είναι το παλιό τους καθολικό. Η πρώτη εκκλησία που έχτισαν στην κοιλάδα, μέσα στα αιωνόβια κυπαρίσσια, όταν βγήκαν από το Κάστρο. Όταν έφυγαν οι Καρδαμιώτες από το  Κάστρο και εγκαταστάθηκαν στην παλιά Καρδάμαινα και στους Στόλους κάπου μεταξύ 1847-1850, φυσικό ήταν να θέλουν να χτίσουν και μια εκκλησία για τις θρησκευτικές τους ανάγκες.Το χτίσιμο του ναού πρέπει να ολοκληρώθηκε γύρω στο 1854, όπως μαρτυρούν και οι εικόνες του τέμπλου του ναού. Στους Αγίους Αναργύρους διετέλεσε εφημέριος από το 1884-1887 ο παπα-Ηλίας Χατζηπαναγιώτης-παππούς του Μιχάλη Γ. Παπαηλία και κατόπιν ήρθαν ο παπα- Νικόλας και ο παπα-Γιάννης. Αξίζει να αναφέρουμε ότι με το υπ’αριθμ. 85/14-1-1993 έγγραφο της 4ης Εφορίας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Δωδεκανήσου,  γνωστοποιήθηκε ότι ο ιερός ναός των Αγίων Αναργύρων, σύμφωνα με την υπ’αριθμ. ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1φ29/31905/583/14-10-92, κηρύχτηκε διατηρητέο μνημείο. Συγκεκριμένα η παραπάνω απόφαση αναφέρει: « Να κηρυχθεί ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο η εκκλησία των Αγίων Αναργύρων στην Παλαιά Καρδάμαινα Κω. Ο ναός είναι μονόχωρος και στα δυτικά του είναι  προσαρτημένος γυναικωνίτης. Πάνω από την πόρτα της βόρειας πλευράς βρίσκεται ασβεστωμένη, εντοιχισμένη πλάκα με  ανάγλυφο σταυρό και χρονολογία 1847. Μια άλλη χρονολογία 1854 βρίσκεται στο ερεισίνωτο του δεσποτικού θρόνου. Στα μέσα του 19ου αιώνα χρονολογούνται το ξύλινο ζωγραφιστό τέμπλο με τις εικόνες του, καθώς και τα δύο ξύλινα προκυνητάρια». Η μνήμη τους γιορτάζεται την 1η Νοεμβρίου με μεγάλη κατάνυξη και ιεροπρέπεια. Η πανήγυρις των Αγίων Αναργύρων συγκεντρώνει προσκυνητές από όλο το νησί της Κω. Κάθε χρόνο τελείται μέγας αρχιερατικός εσπερινός και μετά από λίγο η ιερά παράκλησις. Στην αίθουσα που υπάρχει κοντά το ναό προσφέρεται φαγητό και καλούνται τις περισσότερες φορές τοπικοί οργανοπαίκτες, για να διασκεδάσουν τους προσκυνητές. Αρκετές γυναίκες στην εκκλησία όλη νύχτα, ψάλλοντας διάφορους ύμνους. Επίσης, Λειτουργία γίνεται κάθε χρόνο την 1η Ιουλίου. 

(Οι Άγιοι Ανάργυροι, Κοσμάς και Δαμιανός, ήταν γιατροί. Θεράπευαν τις ασθένειες των φτωχών ανθρώπων, χωρίς ποτέ να ζητάνε αμοιβή. Γι’αυτό ονομάστηκαν Ανάργυροι).