Το αλέτρι ή αλλιώς άροτρο

 

Πριν πολλά χρόνια στo χωριό μας, επικρατούσε μεγάλη κινητικότητα. Τα οργώματα της γης και η σπορά ήταν η βασική εργασία της εποχής. Τότε οι αγρότες μας για πολλές ημέρες, χρησιμοποιώντας το παραδοσιακό ξύλινο αλέτρι ή στην καλύτερη περίπτωση το σιδερένιο, όργωναν και έσπερναν τη γη, για να βγάλουν τον ευλογημένο καρπό για τις ανάγκες της οικογένειάς τους. Η σπορά γινόταν κάθε Νοέμβριο στο χέρι, χωρίς τη χρήση μηχανημάτων. Μετά από αυτή, οι αγρότες έπαιρναν το αλέτρι ή αλλιώς άροτρο, το γεωργικό εργαλείο που χρησιμοποιείτο για το όργωμα της γης και σερνόταν από ένα ζώο και κάποτε με δύο. Όταν ολοκληρωνόταν η διαδικασία με τον σπόρο, οι αγρότες ξεκινούσαν το θέρος, με τον πρωτοθεριστή να πρωτοστατεί και τους υπόλοιπους γεωργούς να ακολουθούν. Στη συνέχεια με τους γαϊδάρους μετακινούσαν τα δεμάτια στο αλώνι για να κάνουν τη θημωνιά τους. 

Το άροτρο ή αλέτρι είναι το σημαντικότερο γεωργικό εργαλείο που χρησιμοποίησε ο άνθρωπος για το όργωμα της γης. Η βασική του λειτουργία είναι το σκάψιμο και η ανάδευση του εδάφους για την προετοιμασία των επόμενων φάσεων της καλλιέργειας. Ο άνθρωπος καθοδηγούσε ένα ζευγάρι ζώα που έσερναν το άροτρο και έσκαβε το χώμα για να αεριστεί και να δεχτεί τους σπόρους. Αρχικά κατασκευαζόταν από ξύλο, συνήθως αγριελιά, έλατο, πλάτανο, συκιά. Μετά το 1500 π.Χ. όπου ξεκινάει η χρήση του σιδήρου, συναντάμε το σιδερένιο άροτρο, το οποίο αντικατέστησε το ξύλινο. Η χρήση του ήταν καθοριστική  στην εξέλιξη της καλλιέργειας του εδάφους, καθώς ήταν πιο ανθεκτικό από το ξύλινο και χρησιμοποιήθηκε για να οργώνει τόσο μεγαλύτερες εκτάσεις  όσο και  δυσκολότερα σε είδος εδάφη.  Αποτελείται από τα εξής μέρη: την αλετροπόδα που στηρίζει το αλέτρι στη γη, τη σπάθη που κόβει κατακόρυφα το χώμα, το υνί που κόβει οριζόντια το χώμα δημιουργώντας αυλάκια, τα φτερά που ανασηκώνουν το χώμα της κομμένης γης, το σταβάρι έναν άξονα που αποτελεί τη βάση των υπόλοιπων εξαρτημάτων και τη χειρολαβή ένα εξάρτημα που προσαρμόζεται στην αλετροπόδα και την κρατάει ο γεωργός  για να κατευθύνει το αλέτρι.